Property Rights: वडिलांच्या मालमत्तेत मुलगा आणि मुलगी यांचा समान हक्क आहे. परंतु मालमत्तेशी निगडीत अधिकारांची जाणीव ठेवावी. कारण जर तुम्हाला मालमत्तेशी संबंधित अधिकारांबद्दल माहिती असेल, तर तुम्हाला तुमच्या हक्कापासून वंचित ठेवता येणार नाही. आज या एपिसोडमध्ये आम्ही तुम्हाला सांगणार आहोत की कोणत्या परिस्थितीत वडील आपल्या मुलीला मालमत्तेत हिस्सा देण्यास नकार देऊ शकतात.
नव्या पिढीबरोबर लोकांची विचारसरणीही नवीन झाली आहे. बदलत्या वातावरणाने लोकांचा दृष्टिकोनही बदलला आहे. पूर्वी मुलींना आईच्या मालमत्तेत कोणताही अधिकार नव्हता, आज मुलींनाही तितकाच हक्क मिळाला आहे. सन 2005 मध्ये हिंदू उत्तराधिकार कायदा 1956 मध्ये सुधारणा करून मुलींना वडिलोपार्जित संपत्तीत समान वाटा मिळण्याचा कायदेशीर अधिकार देण्यात आला आहे. पण असे असूनही आज अनेक लोक आहेत जे मुलगा आणि मुलगी असा भेद करतात. मुलीला संपत्तीत हक्क देण्यास नकार.
जर तुम्हाला तुमच्या कुटुंबाला नंतर त्रास द्यायचा नसेल, तर प्रॉपर्टीचे मृत्यूपत्र लिहिणे सर्वात महत्त्वाचे आहे. स्त्रीला तिच्या पालकांच्या मालमत्तेबद्दल आणि तिच्या वडिलांच्या किंवा आईच्या मालकीच्या मालमत्तेतील तिच्या अधिकारांबद्दल जाणून घेणे महत्वाचे आहे. आज या एपिसोडमध्ये आम्ही तुम्हाला सांगणार आहोत की वडील मुलीला संपत्तीत हिस्सा देण्यास नकार देऊ शकतात का.
भारतीय कायदा काय म्हणतो?
भारतात मुलींना मालमत्तेत किती हक्क आहे आणि मुलींना वडिलांच्या मालमत्तेत वाटा कधी मिळत नाही याबाबत स्पष्ट कायदा आहे. सन 2005 मध्ये हिंदू उत्तराधिकार कायदा 1956 मध्ये सुधारणा करून मुलींना वडिलोपार्जित संपत्तीत समान वाटा मिळण्याचा कायदेशीर अधिकार देण्यात आला आहे. मालमत्तेवरील दावे आणि हक्कांच्या तरतुदींसाठी हा कायदा 1956 मध्ये करण्यात आला होता. यानुसार वडिलांच्या संपत्तीवर मुलीचा जितका अधिकार आहे तितकाच हक्क मुलाचा आहे. मुलींच्या हक्कांचे बळकटीकरण, 2005 मध्ये या वारसाहक्क कायद्यातील दुरुस्तीने वडिलांच्या मालमत्तेवरील मुलीच्या हक्काबाबत कोणत्याही प्रकारची शंका दूर केली.
ज्याचा हक्क जन्माने मिळवला जातो
हिंदू कायद्यानुसार मालमत्तेचे दोन भाग केले जातात. पहिला वडिलोपार्जित आणि दुसरा स्व-प्राप्त आहे. पालकांच्या मालमत्तेची व्याख्या अशी मालमत्ता आहे जी पुरुषांना चार पिढ्यांपासून वारसाहक्काने मिळाली आहे आणि या काळात ती अविभाजित राहिली आहे. मुलगी असो वा मुलगा, तिला जन्मतःच अशा संपत्तीत समान वाटा मिळतो. 2005 पूर्वी अशा मालमत्तेत फक्त पुत्रांनाच वाटा मिळत होता.
कोणत्या परिस्थितीत कोणी नकार देऊ शकतो?
स्व-संपादित मालमत्तेच्या बाबतीत, जिथे वडिलांनी स्वतःच्या पैशाने जमीन किंवा घर खरेदी केले असेल, त्यावर मुलीचा कोणताही अधिकार नाही. या प्रकरणात, वडिलांना कोणालाही मालमत्तेचे इच्छापत्र लिहिण्याचा अधिकार आहे आणि मुलगी आक्षेप घेऊ शकणार नाही. स्वकष्टार्जित मालमत्तेच्या बाबतीत मुलीची बाजू कमकुवत असते. म्हणजेच वडिलांनी मुलीला त्याच्या मालमत्तेत हिस्सा देण्यास नकार दिला तर मुलगी काहीही करू शकत नाही.